‘Richtlijnen lastige opgave voor ziekenhuisbestuurders’

Ziekenhuisbestuurders zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg die geleverd wordt in hun instelling. Wat goede zorg is, is onder andere beschreven in richtlijnen. Oorspronkelijk hadden deze richtlijnen tot doel om de kennis van professionals up-to-date te houden. Steeds vaker worden ze echter ook gebruikt voor andere doelen, zoals toezicht en handhaving. Implementatie en borging van al deze richtlijnen, stelt ziekenhuisbestuurders voor een mission impossible.

Dat blijkt uit het proefschrift van Louise Blume, getiteld Tools or Rules? The utility and limitations of guidelines in Dutch hospitals.

Louise Blume is werkzaam voor de afdeling Kwaliteit en Veiligheid van Zuyderland en promoveerde donderdag 1 november. Uit haar onderzoek komt naar voren dat er meer dan 2000 richtlijnen en andere eisen van toepassing zijn op ziekenhuiszorg. Deze richtlijnen worden regelmatig vernieuwd, ook komen er steeds meer externe eisen bij. Er is geen centrale plaats waar alle richtlijnen te vinden zijn, waar versiebeheer plaatsvindt en van waaruit systematische communicatie over wijzigingen wordt gedaan.

Ziekenhuisbestuurders worstelen daardoor met de vraag wat er van hen verwacht wordt, welke onderdelen van richtlijnen zij met voorrang moeten implementeren en waarop zij door de Inspectie voor de Gezondheidszorg kunnen worden aangesproken. Het proefschrift beschrijft deze uitdagingen vanuit het perspectief van ziekenhuisbestuurders.

Onmogelijke opgave?
Een meerderheid van de ziekenhuisbestuurders geeft aan problemen te ervaren bij de implementatie van richtlijnen en het toedelen van de verantwoordelijkheid daarvoor binnen het ziekenhuis. De ziekenhuisbestuurders zeggen dan ook dat het onmogelijk is om aan al deze eisen te voldoen. De bestuurders die positieve ervaringen rapporteren, schrijven dat onder meer toe aan een goede samenwerking tussen bestuur en medische staf. Ziekenhuizen die problemen ondervinden met de implementatie van richtlijnen, leggen meer nadruk op externe verwachtingen.

Oplossing
De resultaten van het onderzoek suggereren dat de nadruk in richtlijnen meer moet liggen op continu leren en verbeteren in ziekenhuizen. Richtlijnen die zorgaanbieders ondersteunen in het nemen van de juiste beslissing samen met de patiënt. Blume beveelt aan om toezicht en handhaving te focussen op een beperkt aantal geprioriteerde kwaliteitseisen, die dan ook echt nageleefd kunnen en moeten worden. Een centrale infrastructuur voor richtlijnen en eisen kan hierbij ondersteunen.