Behandeling van een trechterborst

Een trechterborst, oftewel pectus excavatum, is een aandoening waarbij het borstbeen ten opzichte van de rest van de borstwand te diep ligt. Naast het feit dat dit cosmetisch niet fraai is, kan de aandoening klachten veroorzaken aan hart en longen.

De behandeling van een trechterborst kent in Zuyderland Medisch Centrum een multidisciplinaire aanpak. Patiënten jonger dan 18 jaar worden gezien op de pectuscaroussel, een speciaal voor patiënten met een trechterborst ingericht spreekuur volgens het ‘one stop shopping’ principe. Voorafgaand aan dit bezoek maakt de medisch fotograaf speciale foto’s en worden er röntgenopnames gemaakt. Aansluitend worden de patiënten op een gezamenlijk spreekuur gezien door gespecialiseerde longchirurgen en kinderartsen. Hier wordt direct een behandelvoorstel gedaan. De operatie wordt aansluitend ingepland, waarbij uiteraard zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met uw wensen.

Patiënten ouder dan 18 jaar worden gezien op een speciaal voor trechterborstpatiënten ingericht spreekuur van gespecialiseerde longchirurgen. Voorafgaand aan dit bezoek maakt de medisch fotograaf speciale foto’s en wordt een CT-scan van de borstholte gemaakt. Tijdens het spreekuur wordt een behandelvoorstel gedaan. Soms is het nodig om eerst aanvullende informatie te krijgen, bijvoorbeeld bij eventuele hartklachten door de trechterborst. Er wordt dan een afspraak voor een MRI scan van het hart ingepland met aansluitend een gesprek met een gespecialiseerde cardioloog. De resultaten hiervan worden met u besproken door uw longchirurg. De operatie wordt aansluitend ingepland, waarbij uiteraard zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met uw wensen.

Lees meer op:  www.spesweb.nl

Meer weten over trechter- of kippenborst en ervaringen delen met anderen? Neem dan een kijkje op onze online supportgroep!

Nuss-bar
Bij jonge mensen kunnen de meeste trechterborsten gecorrigeerd worden met een Nuss-bar. Bij deze techniek wordt met behulp van een kijkoperatie een metalen beugel achter het borstbeen geplaatst. De chirurg maakt in de linkerflank een klein sneetje. Ook in de rechterflank maakt hij er twee. Daarna brengt hij via de rechterkant een scoop (camera) in. Op die manier kan de chirurg precies zien wat hij doet en de metalen beugel (Nuss-bar) zorgvuldig plaatsen. Door de beugel, die na twee à drie jaar weer wordt verwijderd, komt het borstbeen naar voren. De operatie duurt ca. 30 minuten.

Ravitch
Een trechterborst wordt doorgaans vlak voor de pubertijd gecorrigeerd, maar de longchirurgen in Zuyderland hebben ook ervaring met patiënten op oudere leeftijd. Bij patiënten boven de 40 jaar is het ribkraakbeen niet flexibel genoeg om met een beugel in een andere positie te drukken. Daarom verwijdert de chirurg het overtollige ribkraakbeen. Er wordt een incisie gemaakt over het borstbeen (of soms bij vrouwen onder de borsten). De borstspieren worden aan de kant gelegd. Hierna worden delen van de ribben met te veel aan ribkraakbeen verwijderd en het borstbeen wordt gebroken om het in de goede positie te kunnen zetten. Het borstbeen wordt vastgezet met plaatjes en schroeven en ten slotte worden de borstspieren en de huid gehecht. Er worden drains aan de voorkant van de borstkas achtergelaten om het wondvocht af te voeren. De operatie duurt ca. 3 uur.
Niet elke patiënt met een trechterborst komt in aanmerking voor een operatie. Soms is de pectus is niet diep genoeg waardoor een operatie meer (mogelijke) nadelen dan voordelen heeft. Bij jongeren onder de 14 jaar wordt er meestal afgewacht, omdat er een grote kans is dat de trechterborst terugkomt als ze nog gaan groeien.

Zoals bij alle operaties zijn er risico’s en kunnen er complicaties optreden. Zo kunt u bijvoorbeeld een infectie oplopen. Naast de algemene operatierisico’s en complicaties die kunnen optreden, is er specifiek voor pectuschirurgie het risico een klaplong waarvoor tijdelijk drainage nodig is met een drain in de borstholte. Daarnaast kan een Nuss-bar verplaatsen of verschuiven. Andere complicaties zijn zeldzaam.
Om het risico op complicaties zo klein mogelijk te maken, houden ziekenhuizen zich aan strenge richtlijnen en wordt er goed op u gelet door de verschillende artsen en de anaesthesist. Als u hier verder vragen over heeft, stel die dan gerust aan uw behandelend arts.

Om de pijn na de operatie te stillen, geeft de anesthesist u voor de ingreep een ruggenprik. De ruggenprik wordt meestal na 3 dagen verwijderd, waarna u pijnstillers in tabletvorm krijgt. U blijft ongeveer 4 dagen in het ziekenhuis. De eerste dagen wordt u geholpen met wassen en aankleden. Doordat u een blaaskatheter krijgt, hoeft u voor toiletbezoek niet uit bed. De fysiotherapeut zal u helpen uw bewegingen elke dag wat uit te breiden, en ademhalingsoefeningen uitleggen om de borstkas niet te forceren. Zodra de pijn met behulp van pijnstillers draaglijk is, kunt u naar huis.

Als u naar huis kan, bent u nog niet zo fit als voor de operatie. In het begin bent u snel moe en doet u soms extra dutjes. Dit is normaal. Het herstel van een pectusoperatie duurt meestal enkele maanden. De eerste weken na de operatie zal het pijnlijk zijn om op uw zij te liggen of te slapen.
Om de wonden goed te laten genezen, raden we u aan de eerste weken geen zwaar werk te verrichten. Normaal bewegen, hoesten, niezen of diep inademen kan geen kwaad. We raden u aan de eerste 3 maanden niet intensief te sporten en plekken waar veel mensen samenkomen en er kans is op groot fysiek contact zoals duwen, trekken etc. te vermijden. Wandelen en fietsen zijn wel geschikt en kunnen langzaam worden opgebouwd als u hier geen pijn bij ervaart. Door regelmatig te bewegen krijgt u weer meer conditie wat het herstel zal bevorderen.

In onderstaande video kunt u een trechterborst operatie bekijken direct vanuit de operatiekamer. Deze operatie was live te volgen via Facebook.

Dr. KWE Hulsewé, thoraxchirurg

Drs. ER de Loos, thoraxchirurg

Dr. YLJ Vissers, thoraxchirurg

Dr. J. Busari, kinderarts

Dr. H. Kragten, cardioloog

Dr. T. Lenderink, cardioloog

Het pectusteam is actief met wetenschappelijk onderzoek op het gebied van borstwandafwijkingen, waaronder de behandeling van een trechterborst of kippenborst
De afgelopen jaren zijn over dit onderwerp door ons team meerdere voordrachten gehouden, artikels gepubliceerd in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften en boeken, waaronder:

Publicaties

Cardiale klachten door een pectus excavatum bij een 55-plusser; Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2008

• Pectus excavatum: de huidige stand van zaken; Patient Care, 2008
• Symptomatic pectus excavatum in seniors (SPES): a cardiovascular problem? Netherlands Heart Journal, 2011
• Medical photography: a reliable and objective method for documenting the results of reconstructive surgery of pectus excavatum; Journal of Visual Communication in Medicine, 2011
• Minimal-Invasive Repair of Pectus Excavatum; Minimally Invasive Thoracic and Cardiac Surgery: Textbook and Atlas, 2012
• Addition of video-assisted thoracoscopic surgery to the treatment of flail chest; Annals of thoracic surgery, 2017

Voordrachten

• Surgical correction of symptomatic patients with pectus excavatum (SPES) above 40 years results in drastic improvements of cardiovascular function and quality of life (QOL). Sientific fall congress,
  Netherlands Society of Cardiology, 2014
• Fixatie van het sternum middels hoekstabiele plaat-schroefosteosynthese bij de gemodificeerde Ravitch procedure leidt tot minder pseudarthrose; Chirurgendagen Nederlandse Vereniging
  voor Heelkunde, 2017
• Postoperative complications in modified Nuss procedure for correction of pectus excavatum: a comparison between adolescent and adult patients; Chest Wall International Group,  18th annual meeting, Florence, 2017
• Fixation of the sternum using locking compression plates in modified Ravitch procedure reduces the risk of symptomatic pseudarthrosis; Chest Wall International Group,
  18th annual meeting, Florence, 2017
• Addition of video-assisted thoracoscopic surgery to the treatment of flail chest after high-energy trauma; Chest Wall International Group, 18th annual meeting, Florence, 2017

Met het zorgregister wil de STZ invulling geven aan de T van Topklinisch. De 26 topklinische opleidingsziekenhuizen kunnen door middel van erkenning middels het STZ Topklinisch Zorgregister aantonen welke functies er volgens de opgestelde criteria ‘Topklinisch’ zijn. Dat betekent onder meer dat de functie goed geborgd is in de organisatie, mede door kennisoverdracht en het opbouwen van wetenschappelijke kennis over de behandeling, dat patiëntbelangen en –inbreng goed geregeld zijn en dat uitstekende zorg wordt geleverd.

STZ Topklinische functie Centrum voor thoraxwandaandoeningen

Aangeboren en verworven aandoeningen van de borstkas zijn zeldzame aandoeningen waarvoor in Zuyderland bovenregionale expertise bestaat. Patiënten worden vanuit heel Nederland verwezen naar een unieke multidisciplinair opgezette poli, waarbij zij worden gescreend en geïnformeerd over het ziektebeeld en de behandelmogelijkheden.